IMO (International Maritime Organization)

Denizcilik, kargo taşımacılığının ekonomik ve çevreye zararsız olmasından dolayı ve aynı zamanda ticaret gemileri tarafından dünya ticaretinin çok büyük kısmına hizmet etmesinden dolayı ulusal olarak bir endüstri olarak görülmektedir.

Bu kadar geniş ve büyük çaplı bir endüstrinin, evrensel bir yönetim, standart ve düzenleme gibi bir organizasyona ihtiyacı olmuştur. IMO İngilizce açılımıyla International Maritime Organization olan ve Türkçe karşılığı Uluslararası Denizcilik Örgütü olarak geçen örgüt, bu ihtiyacı karşılamak için 17 Mart 1948’de Cenevre’de kabul edilen bir sözleşme ile kurulmuştur. Bu örgütün oluşum yapısı bir meclis ve bir ana konseyden, beş ana komiteden ve bu ana teknik komitelerin çalışmalarını destekleyen alt komitelerden oluşur. IMO’nun Kasım 2009 itibariyle 169 üye devleti ve bununla birlikte 3 ortak üyesi bulunmaktadır. IMO’nun yönetim organı olarak hareket eden meclis her iki yılda bir toplanır. Oturumlarda Meclis tarafından seçilen ve 40 üye ülkeden oluşan konseyde bulunur.

Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün amaçlarını en özet haliyle örgütün sloganı ile açıklayabiliriz: ‘Temel olarak uluslararası nakliye için politika belirler, nakliyecilerin finansal kaygılarını gidermek için emniyet, güvenlik ve çevresel performanstan ödün vermekten caydırır, yenilikçiliği ve son olarak verimliliği teşvik eder.

IMO bir sözleşme oluşturur ve herhangi bir devlet bu sözleşmeyi kabul ettiğinde ve organizasyona katıldığında IMO tarafından sağlanan politikalar bir evrensel yasaya dönüşür ve bu yasaları uygulamayı kabul eder.

DGR Form (Dangerous Goods Form)

IATA, havayolu taşımacılığında kullanılan kodlardan biridir ve kendi kurumu olan IATA tarafından atanır. Açılımı ise International Air Transport Association’dır ve Türkçe karşılığı Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği’dir. 

Açılımı Dangerous Goods Regulations olan DGR, Tehlikeli Mal Kuralları olarak geçer. Hava yolları ile taşınacak her türlü tehlikeli maddelerin miktar, ambalajlanma ve taşınma şartlarının belirtildiği uluslararası kurallardır.

IATA’ya üye havayolları 1953 yılında, her türlü madde ve malzemenin havayoluyla taşınması taleplerinin artması ve artış neticesinde taşınan her şeyin kontrol altına alınmadığı takdirde yolcunun, uçuş ekibinin, uçağın ve taşınan diğer malzemelerin emniyetini ciddi olarak etkileyebileceğini belirledi. Bunun sonucunda eldeki verilerle her türlü malzeme, miktar, paketlenme ve taşınma şartları anlamında değerlendirilerek 1956 yılında ilk “IATA Dangerous Goods Regulations (IATA Tehlikeli Maddeler Kuralları)” kitabı yayınlandı.

DGR form içeriği ise aşağıdaki gibidir:

• Uygulanabilirlik: Nakliyeci ve operatör sorumluluklarını içerir bununla birlikte eğitim, güvenlik ve olay bildirimini kapsar.
• Sınırlamalar: Taşınması yasak ve gizli malları, depolama ve taşıma miktarlarını kapsar.
• Sınıflandırma: Tehlikeli maddelerin bulundukları sınıfları içerir. Örneğin patlayıcılar, gazlar, yanıcı, zehirli, aşındırıcı vb.
• Paketleme Talimatları: Sınıflandırmada verilen tehlikeli maddelerin hangi paketleme grubuna dahil olduklarını kapsar.
• Paketleme Spesifikasyonları: Yapım ve testi içerir.
• Belgeler: Gönderici beyanı, Hava konşimentosu
• Taşıma: Depolama, yükleme, inceleme, bilgi sağlama, raporlama, eğitim, belge saklama
• Radyoaktif Malzeme: Taşıma, sınırlamalar, sınıflandırma, tanımlama, paketleme, test etme, etiketleme, belgeleme, taşıma.

Hazırlanan bu DG formu, formun gerektirdiği ekler ile birlikte hem gönderen hem taşıyıcı tarafından 3 ay süreyle saklanmalıdır.

Konşimento

İngilizcede Bill of Lading (BoL) olarak geçen konşimento bir nakliye gönderisini taşımak için gerekli bir belgedir. Nakliye şirketi ve gönderici arasında bir anlaşma ve/veya bir tapu belgesi görevi görür. Konşimento, sürücü ve taşıyıcıya, kargonun sevkiyatını işlemek ve doğru şekilde faturalandırmak için gereken detayları sağlayan yasal bir belgedir.

• Konşimento mal makbuzunu temsil eder. Konşimento olmadan gönderiler yapılamaz.
• Konşimento malların mülkiyeti rolünü kapsar. Mallar varış noktasına geldiğinde, Konşimento bir tapu görevi görür.
• Konşimento aynı zamanda gönderen kişiye ödeme yapıldığını garanti eder. Bazı durumlarda, gönderici ödemeyi alana kadar orijinal faturayı tutabilir. Bunu yaparak, alıcı ödeme yapılana ve Konşimento serbest bırakılana kadar mallarına erişemez.

CMR (Kara Yolu Taşıma Senedi), AWB (Hava Yolu Taşıma Senedi), ve Deniz Yolu Taşıma Senedi olacak şekilde 3 çeşittir.

Deniz yolu ile yapılan taşımalarda konşimento çeşitleri temel olarak 2 farklı grupta incelenir ve bunlarda kendi içlerinde çeşitlilik gösterir.

1. Tarifeli (Liner) Seferde Kullanılan Konşimentolar

• Düzenli Hat Konşimentosu (Liner Bill of Lading)
• Konteyner Konşimentosu (Container Bill of Lading)
• Kombine Taşıma Konşimentosu (Combined Transport Bill of Lading, Multimodal Bill of Lading)
• Tek Konşimento (Through Bill of Lading)
• Freight Forwarder Konşimentosu:
• Tanker Konşimentosu

1. Tarifeli Olmayan Seferlerde Kullanılan Konşimentolar:

• Tesellüm Konşimentosu (Received Bill of Lading)
• Yükleme konşimentosu (Shipped Bill Of Lading)

Bir konşimentonun içerisinde;

• İsimler ve adresler
• Satın alma siparişleri veya özel referans numaraları
• Özel talimatlar
• Tarih
• Öğelerin Tanımı
• Paketleme Türü
• NMFC (Ulusal Kara Kargo Sınıflandırması)
• Ulaştırma Bakanlığı Tehlikeli Madde Tanımı

bulunmalıdır ve hazırlanan bu konşimentolar Avusturalya Gümrüğe göre 5 yıl boyunca saklanmalıdır.